zondag 19 juni 2011

Hysterie om snot en spierpijn

Consumenten worden massaal bang gemaakt voor griepvirussen en kanker, stelt epidemioloog Luc Bonneux. De reden is simpel, stelt hij, want de medische industrie, ambtenarij en wetenschappers zoeken aandacht en geld. „Aan gezonde mensen valt niks te verdienen.”(Spits)

Luc Bonneux, arts, epidemioloog en scepticus, zal het vaak herhalen. „Gezondheid op zich valt niet te verkopen. Het grote geld is te verdienen met de zogenaamde preventie van ziekten bij de bange consument”, zegt de onderzoeker.

Bonneux werkt bij het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (Nidi) in Den Haag. In zijn vrije tijd pluist de Belg (’financieel aan niemand gelieerd’) medische onderzoeken uit, en maakt berekeningen over het gevoerde gezondheidsbeleid in ons land. Dat resulteerde mede in zijn boek ‘En ze leefden nog lang en gelukkig’, dat vanaf deze week in de boekhandels ligt. De conclusies die hij trekt, zijn opmerkelijk.

De enorme hysterie over de vogel- en Mexicaanse griep is het grootste medische schandaal van de 21e eeuw, vindt hij. „Die werd ontketend door wetenschappers en de farmaceutische industrie. Zij slaagden erin mensen angst aan te jagen en westerse landen voor miljarden dollars aan griepremmers en vaccins te laten kopen.”

Er werden doemscenario’s van mogelijk miljoenen doden voorgeschoteld, zodat de industrie vervolgens massaal griepremmers, zoals Tamiflu, kon afzetten, vat Bonneux samen. „Terwijl er geen bewijs is geleverd voor de werking van griepremmers, behalve dat ze de ziekte met ongeveer een dag te verkorten. Een volstrekt knettergek scenario. Dat wisten de deskundigen ook wel. Misschien wisten ze te weinig over de mogelijke kwalijke bijwerkingen: die informatie werd achtergehouden door de industrie.”

In geval van de Mexicaanse griep ging het slechts om een goedaardige pandemie van snot en spierpijn, zegt hij, die wereldwijd 5 tot 7 miljard dollar heeft gekost.

Maar wat dan met het veelgehoorde argument dat wellicht erger is voorkomen? „Het was al vrij snel duidelijk dat het geen kwaadaardige griep betrof. Je kunt iedere vorm van preventie altijd verdedigen met voorzorg. Geldverspilling leidt echter elders tot tekorten, zoals in de ouderenzorg.”

We hoeven ons in het Westen helemaal niet zo ongerust te maken over uitbraken van epidemieën, betoogt Bonneux. ,,We hebben nog nooit zo lang geleefd en zijn nog nooit zo gezond geweest. Als je hier op straat loopt, zie je toch ook dat de gemiddelde Nederlander blaakt van gezondheid?”

Dus noemt hij ook de bevolkingsonderzoeken naar kanker als de borstkankercreening ‘misleidend’. Volgens de epidemioloog ‘veroorzaakt niets meer kanker dan het opsporen ervan’. „Het is een wet dat bij meer screening er meer (kleine) kankergezwellen worden gevonden, die anders waarschijnlijk weer waren verdwenen, of geen kwaad kunnen. Daardoor krijg je overdiagnose en overbehandeling. Er moeten bijvoorbeeld vijfduizend mammografieën worden gemaakt om één sterfgeval te voorkomen. Die screening levert een hoop geld en werkgelegenheid op.”

„Hetzelfde geldt, hoewel in mindere mate, ook voor baarmoederhalskanker. Dat is zeldzaam en zou alleen onderzocht moeten worden bij risicogroepen, zoals vrouwen met vele wisselende partners. De kans dat je deze kanker krijgt als westerse vrouw in gezinsverband, is uiterst klein. Dan zou een enkel onderzoek, of misschien twee, tijdens je leven volstaan.”

Niet preventief screenen, vindt hij dus, tenzij mensen echt klachten hebben of zich zorgen maken. Dan moeten ze vooral naar de dokter gaan. „Maar bedenk dat doktoren zelf weinig preventieve onderzoeken ondergaan. Zij weten beter.”

Dat mensen de wetenschap inmiddels wantrouwen, vindt hij volstrekt terecht. Maar wie moet de leek dan nog geloven?

Een moeilijke vraag, vindt ook Bonneux. „Zodra er veel geld mee gemoeid is, is het oppassen geblazen. Maar het allerbelangrijkste is dat de politiek gaat optreden.”

Het moet volstrekt helder worden wat de banden zijn van wetenschappers met de medische industrie, bepleit de Belg. „Ambtenaren en professoren, zoals virologen, moeten bovendien aansprakelijk worden gesteld voor gemaakte fouten. Nu kunnen ze alles roepen zonder dat het voor hen gevolgen heeft”, zegt Bonneux. „En alleen volstrekt onafhankelijke deskundigen mogen advies geven over het te voeren regeringsbeleid. Wetenschap is een gevecht om waarheid.”

En ze leefden nog lang en gelukkig.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten